Topraksız Tarım

Topraksız tarım başlığı ya. Bu yüzden burada klasik şekilde toprak içinde sadece su ile sulayarak besinlerin topraktan emildiği sistemin haricindeki sistemleri yazıyor ve uyguluyoruz.

Bitki kökleriyle besinleri emer. Bunu toprak içinde de başka bir şeyin içinde de yapabilir. 2 şey gerekli köke, biri besinler, ikincisi su. Toprakğın buradaki rolü bitkiyi ayakta tutmak besinlere ve suya yataklık etmektir.

Bu durumda bitkiyi ayakta tutacak başka bir şeyi de toprak yerine kullanabiliriz.

Bitki ille de yatay bir toprak yüzeyinde dik durmak zorunda değildir. Köklerin aşağı, yaprak ve dallarında yerçekimini kontrol ederek yukarıya gitme eğlimi vardır. Yan dursalarda yollarını bulurlar. Tepetaklak koyup gereksiz bir yorgunluğa sebep olmadığınız sürece sorun yok. Borudan yan da çıkabilirler. Mümkünse dike yakın bir pozisyon daha uygundur.

Köklerin sadece suda olduğu sistemlerde de bitkiyi kök boğazından veya gövdenin en altından yumuşak bir şeyle tutturmak da olabilir. Örneğin süngerle sarmalamak gibi.


Topraksız sistemlerde Köklere besini suda ertilmiş halde veriyoruz. İhtiyaç duyulan bütün besinleri su içinde ertitiyoruz. Bu suyu köklerde devridaim ettiriyoruz. Yani kökleri yalayıp geçen ve drenaj suyu olarak geri alınan besinli suyu tekrar tekrar kullanıyoruz.

Köklere oksijen yapraklara karbondioksit lazımdır. O zaman köklere verilen besinli suya oksijen karışmasını sağlamak lazımdır. Kurduğunu sistemde eğer devridaim olurken suya hava karışması mümkün oluyorsa ekstra bir motora vs. bir alete gerek yoktur.

Akan su düzeneklerinde besinli suyun hava ile bolca teması sağlandığından ayrıca depoya hava basmasanız da olabilir. Hava ve su birbiri,ne temas ettikce suya hava karışır kendiliğinden. Ama geniş bir yüzeyde olsa durgun bir suya hava karışması zordur. Suyun hareketli olması, şakırtılı akması, dere gibi veya şelale gibi hareket etmesi havanın karışmasını sağlar. Sisteminizde böyle bir durum yoksa Bir hava motoru ile suya akvaryumdaki gibi hava verirsiniz bu oksijen ihtiyacını karşılarsınız.

Diyelim ki çilekleri perlite diktiniz. Bir damlama düzeni ile çilek köklerine ulaşacak şekilde besinli su veriyorsunuz. Alttan sızan fazla suyu depoya geri döndürüp tekrar damlamaya vereceksiniz. Ancak bu besinli su oksijenli olacak. Kökler perlit içinde hava ile temas da edebiliyorsa bu şekilde de hava alabilir. İllede suda erimiş oksijenle soluyacak diye bir şart yok.

Klasik topraklı tarımda kökler toprak içinde temas ettikleri hava boşluklarından oksijen alabilir. Toprak suya boğulur hiç hava boşluğu kalmazsa bitkiler ölür. Yani her salma sulamada kafası suya sokulan insana döner bitkiler nefesi yettiğinden sular süzülene kadar ölmezler belki ama çok fuzuli bir iştir. Topraktan besin elemntlerini de yıkayıp aşağı indirip bitkiden uzaklaştırmış olursunuz. Boşuna ödenen su paralarıda ayrı bir dezavantaj . . .

Bu topraksız sistemlerde ne aralıkla sulayacağız ? Kökler kurumayacak. İster günde bir kez ister on kez ister sürekli farketmez. Kökü kurutmayın hava ile temasını sağlayın fazla kök hava teması yoksa suya bolca hava verin.

Borunun kalınlığını, büyüdüğü zaman bitki köklerinin sığıp sığmayacağını düşünerek seçiyoruz. Çilek kökü 70 lik boruya sığabilir. Ama perlit vs. malzeme ile sıkıştırılırsa hem müdahele gerektiğinde zorluk çıkar hemde suya boğulup havasız kalabilir.

Bunlar denenerek bulunacak işler. Bir standartı yok. Hepimiz aklımıza estiği şekilde yapmışız yaşadıkca değişiklikler yaparak kendimize daha uygun sistemler bulmuşuz. Siz de deneyin.

Standart olan işler kökün besine havaya suya ihtiyacı olduğu, ışık lazım olduğu gibi şeyler.

Suda eritmemiz lazım gelen makro elementler yani bol lazım olanlar;
N (azot), P (fosfor), K (potasyum), Ca (kalsiyum), Mg (magnezyum), S (kükürt), O (oksijen), H (hidrojen), C(karbon)

Suda eritmemiz lazım gelen mikro elementler yani daha az miktarlarda lazım olanlar;
Fe (demir), Zn (çinko), Mn (mangan), B (bor), Cu (bakır), Mo (molibden)

Bunların hepsini birden suda eritiyoruz ve köklere veriyoruz. Bu elementleri içeren su kökleri yaladıkca bitki bunları yavaş yavaş emiyor ve yapılanıp büyüyor. Toprakta bunların hepsini birden aynı anda tam da istediği oranlarda bulamadığı için daha yavaş büyüyor bitki.

Burada bir kural var. Minimum kuralı ! Diyelim ki kek yapacaksınız. 4 kişilik kek için 1 kg un 2 yumurta 1 kaşık kabartma tozu lazım. Bakın farklı elementler ve farlı miktarlarda lazım.

Besin elementleri de farklı farklı ve hepsinden farklı miktarlarda lazım.

Kek için lazım olan 1 kilo unun sadece yarısı varsa elinizde ancak 2 kişilik kek yapabilirsiniz. yumurtanın biri kabartma tozunun yarısı artar.

Diyelim ki hiç kabartma tozunuz hiç yok. Kek yapamazsınız. Diğer malzemeler boşa gider, eksik malzemeyle yapmaya kalkarsanız kekiniz bozuk olur. Yani bitkiniz büyümez veya solar.

Minimum kuralı şudur. Ortamda en az bulunan malzeme diğerlerinin ne kadar kullanılabileceğini belirler. Yani ortamda hiç azotunuz yoksa geri kalan herşey olsa bile sizin bitki büyümez. ya da azot gerekli olandan eksikse geri kalandan yaralanma oranıda düşer bitkide.

İkinci bir kural daha var.

Bir şeyden çok fazla varsa başka bir şeylerin kullanılmasını engeller. Süslü adı Antogonizma.

Ortamda her şey var ama azot çok ama çok fazla ise ortamda var olan potasyum da kullanılamaz.

O zaman en az 12 elementin hepsini tam lazım olan oranlarda eritmemiz lazım. Hidrojeni, oksijeni ve karbonu havadan sudan alacağımız için suda eritmemize gerek yok. Ama kalan 12 si mutlaka lazım. Hem de ne eksik ne fazla, tam lazım oldukları kadar. Mesela en çok azot lazım ama bakır çok daha az lazım. Azottan 100 lazımsa bakırdan 1den bile az lazım. Ama lazım. Olmayınca bir şeyler ters gider.

O zaman topraksız tarımın vurucu noktası sistemlerin nasıl olduğu değil besinli su sahibi olabilmek.

Besinli suyunuz yoksa topraksız tarım yapamıyorsunuz.

Bu elementler, element halinde satılmaz. Bir bileşik halinde satılır. Mesela amonyum nitrat gibi. Oturup hesaplarız ne kadar gram amonyum nitratın içinde ne kadar saf azot var gibi bir hesap. Her element için tek tek yapılacak. Her elementin piyasada satılır bir bileşik hali mevcut.

Bir sezon evde bir düzenekte topraksız tarım yapmak için bize 1 kilodan az bir besin elementi lazım. Ama bu elemntin bir tanesi için bile gidip 50 kiloluk bir çuval satın almak gerek. 12 lement için satın almanız gereken ambalaj bin lirayı geçer. Oysa bize belki 10 liralık gübre yeterli.

Ne yapılacak ?

Hazır kitler mevcut. Forumda var onlardan alınacak mesela. Bazı arkadaşlar temin ediyor adresinize yolluyorlar. Yazıları tararken sık sık karşınıza çıkmıştır zaten.